Fotografie: Leny Jansen
Zonder dat we ons ervan bewust zijn, maken patronen onderdeel uit van ons dagelijkse leven. Diep verankerd als ze vaak zijn, bieden ze zekerheid en houvast. Het creëert een comfortzone. Voor iedereen in een onrustige fase, is het raadzaam om patronen eens te observeren. Dienen ze geen doel meer, dan kunnen ze namelijk behoorlijk in de weg zitten. Deze patronen loslaten werkt bevrijdend. Dat geeft een boost voor persoonlijke ontwikkeling dat duurzame inzetbaarheid ten goede komt.
Van een patroon is sprake als bepaalde handelingen gedurende langere tijd op dezelfde manier worden uitgevoerd. Ook op gevoelsniveau zijn patronen te herkennen wanneer je herhaaldelijk op dezelfde wijze met situaties omgaat. Ze geven een gevoel van voldoening, vertrouwen of angst.
Op het werk bijvoorbeeld worden vaste afspraken gemaakt over de uitvoering, tot in de kleinste details. Handig en ook SMART, want zo wordt niets vergeten. Deze werkprocessen worden dag in, dag uit toegepast. Het zorgt ervoor dat werk-nemers weten waar ze aan toe zijn en dat bedrijfsdoelstellingen worden gehaald. Het is een patroon en zorgt voor resultaat.
De overheid is ook goed in het creëren van patronen. Denk maar aan alle wetten en regels waar iedereen zich aan moet houden. Of deze wetten door de gemiddelde Nederlander ook gewenst zijn, doet er niet toe. Men volgt een rationele lijn met achterliggende doelstelling. Ik heb vaak de beleving dat er steeds meer wetten bijko-men en amper wetten worden opgeheven of aangepast. We leven dan ook in een woud aan wetten dat ondoordringbaar lijkt. Waar een basis aan patronen voor rust en transparantie zorgt, is dat binnen de Nederlandse wetgeving bijna onmogelijk geworden.
Onze overheid en de marketing kennen als geen ander het nut van patronen. Men is zich ervan bewust dat door het creëren van patronen, gedrag beïnvloedbaar is. Specifieke doelstellingen worden hierdoor met manipulatie bereikt. Heel slim maken ze gebruik van de kracht van herhaling: die spijkerbroek of auto moet je kopen, anders 'word je niet gelukkig' of 'hoor je er niet bij'. Die prik moet je halen, anders vorm je een gevaar voor de collectieve gezondheid. Door het inspelen op angst en onzekerheid wordt schijn behoefte gecreëerd. Deze behoefte brengt vervolgens het gewenste gedrag op gang.
Wat ik wil aangeven is: wees je bewust van jouw patronen. Welke patronen bepalen jouw leven? Ja, het zijn er altijd meer. Vraag jezelf: dient dit patroon mij werkelijk; is het handig en toepasbaar? Neem de vrijheid om er eens kritisch naar te kijken. Durf keuzes te maken. Je zult ontdekken dat patronen gebaseerd op angst jouw uiteindelijke welzijn niet versterken. Het loslaten van die patronen werkt echt bevrijdend.
Wees je er tot slot van bewust dat ook binnen organisaties het verfrissend werkt om werkpatronen regelmatig te evalueren en waar nodig aan te passen. Zo ontstaat er ruimte voor nieuwe ideeën. In mijn beleving maakt dit een organisatie flexibeler en kan het slagvaardiger met zijn tijd mee.
Bevrijd je dus van oude patronen voor een betere toekomst, zowel zakelijk als privé.
Marieke Bach, Adviseur Duurzame Inzetbaarheid