Marieke Bach, Adviseur Duurzame Inzetbaarheid. Fotografie: Leny Janssen
Zwart-wit denken krijgt tegenwoordig nogal eens de overhand, valt mij op. Je bent vóór of tegen Ajax, vóór of tegen genderdiversiteit, vóór of tegen andersdenkenden. Je mag al helemaal niet 'tegen' klimaatmaatregelen zijn. Ruimte voor de middenweg - waar meerdere meningen mogelijk zijn en gezamenlijk besluiten worden genomen lijkt er nauwelijks te zijn. Het wordt minder gehoord en gerespecteerd. Dat vind ik jammer.
Ik zal eerlijk zijn; ook ik denk soms zwart-wit. Als positivo - iemand die van alles het beste probeert te maken - heb ik nogal eens de houding dat positief beter is dan negatief. Dat een organisatie met alleen maar positieve medewerkers meer bereikt en minder last heeft van verzuim. Dat positieve medewerkers per definitie beter inzetbaar zijn. Maar is dat werkelijk zo? Met die gedachte begon ik te mijmeren.
Hoeders van rust
Al voel ik mezelf prettig als positivo, ik kan me best voorstellen dat alleen maar positivo's in een organisatie wat te veel van het goede is. Ik zie ook de voordelen van medewerkers met een meer kritische houding. Zij zijn net zo belangrijk. Zij houden de organisatie in toom; zijn hoeders van rust, overzicht en veiligheid.
Net als bij veel thema's in organisaties, gaat het om de juiste balans in diversiteit van mindset onder de medewerkers. Een kritische houding kan bijvoorbeeld erg nuttig zijn bij een SWOT-analyse. Denkend vanuit risicobeheersing zijn er altijd zwakke plekken en bedreigingen te vinden. Daarna kunnen de positivo's aan de slag. Zij zien in elke mogelijke bedreiging een uitdaging en bedenken de meest ingenieuze oplossingen. Best een boeiend samenspel tussen uitersten die juist veel van elkaar kunnen leren!
Doelen bereiken
Terug naar het begin. Als medewerkers met een kritische houding de organisatie in toom houden, wat zegt dat dan over de denkwijze van de positief gemutste medewerkers? Ik praat uit eigen ervaring als ik zeg dat zij zich wel degelijk bewust zijn van mogelijke belemmeringen binnen hun werk. De onderliggende drijfveer is dat wat ze willen bereiken (het doel) in eerste instantie voorop staat. Vol optimisme gaan ze aan de slag met de uitvoering. Eventuele belemmeringen die onderweg aan het licht komen, worden adequaat opgepakt. Dit wil niet zeggen dat kritische medewerkers geen doelen willen bereiken. Dat willen en kunnen ze zeker ook. Het verschil zit volgens mij in de onderliggende drijfveer, namelijk de focus op het voorkomen van problemen bij het bereiken van dezelfde doelen.
Elke mindset telt mee
Ik ga ervan uit dat binnen een organisatie iedere medewerker vanuit eigen talenten, vaardigheden en competenties meewerkt aan de organisatie. Dat geeft de meeste daadkracht en productiviteit. Met medewerkers die vanuit eigen regie verantwoordelijkheid nemen voor hun werk, maar ook voor hun rol daarbinnen. Zowel de kritische medewerker (als het maar veilig en verantwoord is) als de open minded medewerker (voor alles is een oplossing). Elke mindset telt namelijk mee en is waardevol. Dit samenspel houdt in mijn ogen een organisatie levendig. Juist in die levendigheid schuilt de kracht van samen.
.png)
